11 Ocak 2008 Cuma

POPÜLERLEŞME ÇABALARI




Çağımız popülerlik çağı... Klasik müzik popülerleşirse bu kötü bir şey değil. Hatta Türkiye `nin çok ihtiyacı olan bir şey... Klasik müziği, bir azınlığın dinlediği müzik olmaktan çıkarmak lazım. Müzik sevgisini okullardan başlatmak lazım. `İstanbul okullarında 1000 konser` vermeyi planladık, ama destek bulamadık. Klasik müzikle reklama bile çıktınız bu yolla ...
Reklama çıktığım için turne yapabilecek hale geldim. Bunlar birbirleriyle alakalı şeyler. O sayede Antep konserime 2 bin kişi geldi. Popülerleşme yozlaşma getirebilir mi?
Bakın, Mercan Dede `yle İstanbul `da yaptığımız konsere, çoğu daha önce klasik müzik dinlememiş 8 bin genç insan geldi; İzmir `e 10 bin kişi geldi. Bu, CSO `nun yıllık bilet satışının üzerinde bir rakam. Şimdi bu 18 bin gencin ne kadarı klasik müziğe ilgi duyup yeniden gelir, o önemli. Yüzde 5`i dönse bu yeni 900 kişiyle CSO dolar. Klasik pop çağı
Klasik müzik geriledikçe, çare arayışları da çoğalıyor.
Satışların düşmesinden yakınan menajer Mel Bush , `Bond Dörtlüsü `nü çıkardı ortaya... Grup, her biri birbirinden güzel 4 kadın kemancıdan oluşuyor. Bush, klasik müziği geniş kitlelere yaymak için kurulan grubun yaptığı müziği `klasik pop` olarak tanımlıyor. Yeni kuşak genç - ve güzel - müzisyenlere Singapurlu kemancı Vanessa - Mae de örnek gösterilebilir.
Klasik müzik, kaçan müşterisini `güzellikle` geri çağırıyor.
Bir başka çare arayışı yeni `dinleyici yetiştirmek`...
Dünyanın önde gelen orkestralarından Berlin Filarmoni , daha önce konsere gelip uslu uslu oturmaları tembih edilen çocukları şimdi konserlere eşlik etmeye çağırıyor.
Fazıl Say `ın Anadolu konserleri, Hakan Erdoğan `ın klasik müziği rock`la, cazla, türküyle ve sokakla buluşturma çabaları, Hakan Aysev `in napoliten şarkılar, aryalar söylediği albümleri de bu yeni yaklaşımın ürünleri sayılabilir.
Tepkiler
Ancak geleneksel klasik müzikseverler bu yeni `klasik pop` salgınına tepkili...
İşte İngiliz müzik yazarı Norman Lebrecht `in BBC`de yayınlanan sözleri:
`Avrasyalı çıplak kemancılardan tutun da üstünde hemen hemen hiç giysi olmayan yaylı sazlar dörtlüsüne, opera söylediği izlenimi veren kör İtalyan pop şarkıcılarına kadar türlü çeşit şey denediler. Ama işe yaramadı . Geçen yıl İngiltere `de klasik müzik plak satışı 15 milyondan 13 milyona düştü. Bu hızlı düşüş hala devam ediyor.`
Lebrecht, 21. yüzyılın geride bıraktığımız yüzyıldan çok farklı olduğu inancında:
`Tam bir geçiş dönemindeyiz. Yeni değerlerin geçerli olduğu yeni bir çağda yaşıyoruz. Ve hala çok ama çok eski ve hiç bir reform geçirmemiş modeller üzerinde çalışıyoruz. Bu modellerin yenilemek zorundayız.`
Şen Dul
1800`lerin sonunda görkemli senfonilerin, büyük operaların Viyanası`nda değişim kapıyı çalıp da vals ve operet ortaya çıktığında aristokratlar bunu `light müzik` diye küçümsemişti.
Ama yeni dönem yeni müziği zorluyordu. Franz Lehar , Şen Dul`u bestelediğinde eleştirmenlerce `ahlaksızlık`la suçlanmıştı. Ama operet seyirci rekoru kırdı.
Şimdi yıllar sonra Ankara Devlet Opera ve Balesi , Şen Dul`u yine kapalı gişe oynuyor. Bir yandan da kitleler `daha da light müzik` talebiyle kapıları zorluyor.
Operet nasıl operayı zorladıysa, şimdi de pop opereti alt etmeye hazırlanıyor.
Her şey modernleşirken, müziğin `klasik` kalması kolay mı?
`Yenilenmek zorundayız`
`Türkiye `nin Pavarottisi` diye tanınan operacı Hakan Aysev , Napoliten söylediği sevgililer günü konserleri, arya albümleri ile olduğu kadar Nilüfer `le `pop - opera `, Bulutsuzluk Özlemi ile `rock opera` denemeleriyle de tanınıyor.
`Avrupa `da klasik müziğin gerilediği doğru. Ama bunu Türkiye ile karşılaştıramayız. Biz zaten klasik müzik konusunda Batı`yı 100 yıl geriden izliyoruz. Gerilemenin nedeni, eski eserlerin fazlasıyla kanıksanması, yenilerin ise özensiz olması... Yaşlı dinleyici bitiyor. Genç dinleyici de artık yenilik istiyor. Bu müziği kitlelere yaymak, popülerleştirmek zorundayız. Bütün dünya bunun arayışında zaten... Pavarotti Michael Bolton `la, Sting `le, Frank Sinatra ile söylüyorsa, ben neden bir Latin caz opera ya da bir Münir Nurettin şarkısıyla Türk sanat müziği-opera denemesi yapmayayım? Bu, Puccini `den, Otello `dan vazgeçmek anlamına